Warunki objęcia sygnalisty ochroną
Sygnalista to osoba fizyczna, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa w kontekście związanym z pracą. W ustawie o ochronie sygnalistów określone zostały przykładowe kategorie zawodowe, których dotyczy kontekst związany z pracą. Należą do nich w szczególności:
- pracownik (były pracownik)
- osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej
- stażysta, wolontariusz, praktykant
- kandydat do pracy
- funkcjonariusz, żołnierz
- usługodawca
(art. 4 ust. 1 ustawy o ochronie sygnalistów)
Sygnalista podlega ochronie od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa.
(art. 6 ustawy o ochronie sygnalistów)
Wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe ani próby lub groźby zastosowania takich działań.
(art. 11 ustawy o ochronie sygnalistów)
Sygnalista, wobec którego dopuszczono się działań odwetowych, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, lub prawo do zadośćuczynienia.
(art. 14 ustawy o ochronie sygnalistów)
Osoba, która poniosła szkodę z powodu świadomego zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nieprawdziwych informacji przez sygnalistę, ma prawo do odszkodowania lub zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych od sygnalisty, który dokonał takiego zgłoszenia lub ujawnienia publicznego.
(art. 15 ustawy o ochronie sygnalistów)
Przydatne materiały
Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej przygotowało i udostępniło na swojej stronie internetowej zestaw materiałów zawierających najważniejsze informacje na temat ochrony sygnalistów.
https://www.gov.pl/web/rodzina/ochrona-sygnalistow
Państwowa Inspekcja Pracy opublikowała broszurę skierowaną do osób i instytucji zainteresowanych przepisami regulującymi status sygnalistów. W broszurze zawarto następujące informacje: kto może być sygnalistą i co może zgłosić, jak i gdzie zgłaszać naruszenia prawa, od kiedy sygnaliście przysługuje ochrona, czy zgłoszenie zwalnia od odpowiedzialności karnej oraz jakie działania odwetowe są zakazane.
https://www.pip.gov.pl/files/126/Dla-pracownikow/1056/Sygnalisciprawaiobowiazki.pdf
Zachęcamy do lektury!